Toen het team van Werkstattfilm rond 2015 attent werd op de naam Rosa, was zo goed als niets bekend over de geschiedenis van de in Stapelmoor geboren en later in Oldenburg wonende Jodin.
In een grootscheepse recherche in samenwerking met een Nederlands rechercheteam rondom Ytje Stevens-Roorda lukte het ons belangrijke gebeurtenissen in de biografie van Rosa Lazarus te reconstrueren en haar lot hiermee voor vergetelheid te bewaren.
De geschiedenis van Rosa Lazarus handelt van het leven en overleven van een hele gewone vrouw onder de omstandigheden van de anti-semitische vervolging en het terreur van de nationaal-socialisten. Het is een geschiedenis van vlucht en onderduiken, maar ook van verzet: Rosa overleefde het nationaal-socialisme dankzij het moedige handelen van de Groninger theoloog Binne Roorda. Hij verstopte Rosa en zeven andere Jodinnen en Joden gedurende zeven jaar in zijn huis in de Groninger Ernst Casimirlaan 4a.
– Franz Marheineke
Online tentoonstelling
De online tentoonstelling toont de gebeurtenissen op Rosa’s pad, reconstrueert haar leefomgeving en levert achtergrondinformatie over de historische omstandigheden, die haar leven kenmerkten. Het lot van Rosa Lazarus is een belangrijk deel van de lokale geschiedenis van de plaatsen Oldenburg en Groningen evenals de regio OostFriesland en levert talrijke aanknopingspunten met lokale herinneringsplaatsen.
De bijzondere levensgeschiedenis van Rosa Lazarus maakt de systematische vervolging en vernietiging van de Joodse bevolking door de nationaal-socialisten zichtbaar en biedt een spannend inzicht in de complexe geschiedenis van vlucht en migratie tijdens de NS-tijd. Zij verwijst bovendien naar de moedige strijd van het Nederlandse verzet tegen de Duitse bezetting en diens antisemitsche vernietigingspolitiek. Binne Roorda was één van de talrijke Nederlanders die Joodse mannen en vrouwen voor de dood redden.